Fa fu taki "baba" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baba" in Sranantongo.
Hoe "baba" uit te spreken in het Sranantongo.
a bigi boy disi e baba leki wan beybi = this big boy drools like a baby = deze grote jongen kwijlt als een baby.
baba nn - drool, saliva, spit - kwijl, speeksel, spuug.
Fa fu taki "baba" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baba" in Sranantongo.
Hoe "baba" uit te spreken in het Sranantongo.
Yu e libi baba na ini a grasi - you leave saliva in the glass - je laat speeksel achter in het glas.
babaw nn, sin tone = stupid = stom.
Fa fu taki "babaw" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babaw" in Sranantongo.
Hoe "babaw" uit te spreken in het Sranantongo.
Ani meki wan babaw pikin - Ani gave birth to a mute child - Ani is bevallen van een stom kind.
babawman nn = idiot, fool, someone who cannot talk = stommerik, idioot, domkop, iemand die niet kan praten.
Fa fu taki "babawman" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babawman" in Sranantongo.
Hoe "babawman" uit te spreken in het Sranantongo.
tone - cannot talk and cannot hear - niet kan praten en niet kan horen.
tonesma, sin toneman - someone who cannot talk and cannot hear - iemand die niet kan praten en niet kan horen.
babun nn = howler monkey = brulaap.
Fa fu taki "babun" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babun" in Sranantongo.
Hoe "babun" uit te spreken in het Sranantongo.
Mmanten den babun e bari - in the morning the howler monkeys howling - smorgens de brulapen brullen.
babun-nefi 1. nn - a sickle - sikkel.
Fa fu taki "babun-nefi" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babun-nefi" in Sranantongo.
Hoe "babun-nefi" uit te spreken in het Sranantongo.
babun-nefi 2. nn - a large grass type with sharp edges - een grote grassoort met scherpe randen.
Fa fu taki "babun-nefi" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babun-nefi" in Sranantongo.
Hoe "babun-nefi" uit te spreken in het Sranantongo.
bada vb - to worry; to bother - zorgen maken.
Fa fu taki "bada" na ini Sranantongo.
How to pronounce "bada" in Sranantongo.
Hoe "bada" uit te spreken in het Sranantongo.
Mi no e bada, bika mi sabi taki mi o wini - I am not worryed, because i know that i will win.
baka 1. vb sin bray - to fry - bakken.
Fa fu taki "baka" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baka" in Sranantongo.
Hoe "baka" uit te spreken in het Sranantongo.
baka wan sani - to fry something - iets bakken.
baka fisi - to fry fish - vissen bakken.
baka pankuku - to bake pancakes - pannenkoeken bakken.
Yani e baka fisi - Yani is frying fish - Yani bakt vissen.
San yu e baka? - what do you fry? - wat bak je?
baka 2. vb - to bake - bakken.
Fa fu taki "baka" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baka" in Sranantongo.
Hoe "baka" uit te spreken in het Sranantongo.
baka brede - to bake bread - brood bakken.
baka kuku - to bake cookies - koekjes bakken.
baka pon - to bake pon - pom bakken.
Sofi e baka brede - Sofi bakes bread - Sofi bakt brood.
baka 3. nn - the back - de rug.
Fa fu taki "baka" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baka" in Sranantongo.
Hoe "baka" uit te spreken in het Sranantongo.
didon tapu yu baka! - lie on your back! - lig op je rug!
wan sani e waka tapu mi baka - something is walking ontop of my back - er loopt iets op mijn rug.
En baka e ati en - his back hurts him - zijn rug doet hem pijn.
broko yu baka - get into trouble - in moeilijkheden komen.
hori baka gi Yani - to support Yani - Yani ondersteunen.
dray baka gi - turn one's back - de rug tekeren.
hari baka - massage the back - de rug masseren.
hari baka - stretch the back - rug strekken, uitrusten.
baka 4. - again - weer, opnieuw.
Fa fu taki "baka" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baka" in Sranantongo.
Hoe "baka" uit te spreken in het Sranantongo.
yu kon baka - you are back - je bent er weer.
dray baka - to return - terugkeren.
go baka - to go back - teruggaan.
go baka na skoro - go back to school - ga terug naar school.
go baka na wroko - go back to work - ga terug naar het werk.
Mi e go baka na wroko - I am going back to work - ik ga terug naar het werk.
gwe baka - leave again - weer weggaan.
Sofi e gwe baka - Sofi leaves again - Sofi gaat weer weg.
gwe baka! - leave again! - ga weer weg!
gwe baka! - go away again! - ga weer weg!
lasi baka - to lose again - weer verliezen.
Sofi lasi baka - Sofi has lost again - Sofi heeft weer verloren.
lon baka - to run again - weer rennen.
Yani lon baka - Yani has run again - Yani heeft weer gerend.
ley baka - to lie again - weer liegen.
Maya e ley baka - Maya lies again - Maya liegt weer.
nyan baka - to eat again - weer eten.
Yani e nyan baka - Yani eats again - Yani eet weer.
Yu e nyan baka? - are you eating again? - eet je weer?
baka 5. - back - terug.
kon baka - to comeback - terugkomen.
kon baka! - come back! - kom terug!
Maya e kon baka - Maya is coming back - Maya komt terug.
kon dya baka - come back here - kom hier terug.
Yani e go baka na oso - Yani goes back home - Yani gaat terug naar huis.
go baka! - go back! - ga terug!
go baka na oso - go back home - ga terug naar huis.
baka 6. vb - earn good, earn well - goed verdienen.
Ete tu sma, dan mi o baka - two more people, then i will earn good money - nog 2 mensen, dan zal ik goed verdienen.
Den wrokoman e baka na Suralco - the employees earn well at Suralco - de werknemers verdienen goed bij Suralco.
baka 7. = after = na.
baka di vw (Voegwoord) - after - nadat.
Baka di mi doro, mi go nyan - After I arrived, I went to eat - Nadat ik ben aangekomen, ben ik gaan eten.
baka-anu nn = the dorsum, the back of the hand = de dorsum, de achterkant van de hand.
neki-anu = the wrist = de pols.
bere-anu = the palm = de handpalm.
kko-anu = the elbow = elleboog.
bakabâna nn - baked banana - gebakken banaan.
Yani e baka bakabâna = Yani is baking bakabâna = Yani bakt bakabâna.
Sofi e meki bakabâna = Sofi is making bakabâna = Sofi maakt bakabâna.
bakabirti nn, sin bakabini - back of the neighborhood - achterkant van de buurt.
Yani de na bakabini - Yani is at the back of the neighborhood - Yani is aan de achterkant van de buurt.
bakaten 1. adv = afterwards = achteraf.
Bakaten yu o taki, yu no ben sabi = afterwards you will say, you didn't know = achteraf ga je zeggen, je wist het niet.
bakaten 2. adv = later, later on = later, nadien.
Bakaten mi yere taki, Yani gwe = later i have heard, that Yani is gone = later heb ik gehoord, dat Yani weg is.
bakayari nn = autumn = herfst.
now na waranten = it is summer now = het is nu zomer.
O ten na bakayari? = when is it autumn? = wanneeer is het hefst?
Ala den seson fu a yari = all the seasons of the year = alle seizoenen van het jaar.
bakayari = autumn = herfst.
kowruten = winter = winter.
mofoyari = spring = lente.
waranten nn, sin somro = summer = zomer.
baka-yari nn - the period after New Year - de periode na Nieuwjaar.
bakayesi nn - the back ear - het achteroor, ruimte achter het oor.
bakri nn - a bakery - een bakkerij.
bakriman nn - a baker, a bakerman - een bakker.
bakru nn - big-headed little private ghost - groothoofdige kleine privé geest.
didibri - the devil - de duivel.
takrusani - evil spirits - kwade geesten.
leba - a kind of ghost, it is a tall woman with worn out clothes and a basket on her head. - een soort geest, het is een lange vrouw met versleten kleren en een mand op haar hoofd.
yorka - spirit of a deceased person - geest van een overledene.
bakruman nn - owner of a big-headed little private ghost - eigenaar van een groothoofdige kleine privé geest.
baksis nn - an extra - extraatje.
bay 5 manya, kisi wan baksis - buy 5 mangoes and get one extra - koop 5 mango's en krijg een extraatje.
balata 1. nn - rubber - rubber.
balata 2. nn - sap from the bolletrie tree, rubber juice - sap van de bolletrieboom, rubbersap.
balata 3. nn - rubber stick - bullepees.
balata 4. vb - to hit someone with rubber stick - iemand met bullepees slaan.
Den skowtu balata Yani - the police beat Jani with rubber sticks - de politie heeft Yani met bullepees geslagen.
bâna nn - banana - banaan.
wan finga bâna - one banana - één banaan.
wan anu bâna - a bunch of banana - een tros banaan.
geribâna nn = half rijpe banaan, het is net geel geworden en nog hard; geribâna wordt gebruikt voor het bereiden van heriheri en chips.
gritibâna = grated banana = geraspte banaan = banane râpée.
gritibâna supu = soep gemaakt met geraspte banaan.
grunbâna znw. groen banaan. Grunbana kan zowel gekookt als geroosterd gegeten worden. Het kan ook geraspt worden voor de bereiding van tonton en grit'bana supu. Het wordt ook gedroogd en gemalen tot bananenmeel.
lepibâna znw. rijpe banaan. Het wordt gebruikt om bakabana te maken.
losibâna znw. groene banaan geroosterde op houtskool.
bânabeki 1. nn = = geelrugbuidelspreeuw. Cacicus cela (Icteridae).
bânabeki 2. nn, sin redibânabeki = = roodstuitbuidelspreeuw = sn Cacicus haemorrhous (Icteridae).
bânabon nn - banana tree - bananenboom.
bânabosu nn - banana bunch - bananenbos.
bânabuba nn - banana peel - bananenschil.
bânagron nn = = = .
banalew nn = a floppy felt hat = een slappe vilten hoed.
bânapikin nn - banana plant - bananenplant.
banawatra nn = moisture from the trunk of a banana tree or from a banana = vocht van de stam van een bananenboom of van een banaan = l'humidité du tronc d'un bananier ou d'une banane.
Odo: Mmamofo na banawatra = mothers' statements always come true = uitspraken van moeders worden altijd werkelijkheid = les déclarations des mères se réalisent toujours.
banawtu = stuffy = benauwd.
a banawtu so te = it is very stuffy = het is erg benauwd = c'est très étouffant.
a presi banawtu = the place is stuffy = de plaats is benauwd = l'endroit est étouffant.
smuru = to feel short of breath = benauwd krijgen = se sentir essoufflé.
bâna-wwiri nn - banana leaf - bananenblad.
bangi 1. nn - money Bank - handelsbank, geld bank.
bangi 2. nn - bench, seat - bank, zitbank.
Yani sdon tapu a bangi - Yani sits on the bank - Yani zit op de bank.
Tapu sortu bangi yu wani sdon? - which couch do you want to sit on? - op welke bank wil je zitten?
Suma sdon tapu mi bangi? - who sits on my couch? - wie zit op mijn bank?
Odo: Temreman oso no abi bangi - timmermans huis heeft geen zitbank = iets waarin je handig bent doe je voor anderen.
bangi 3. nn - sandbank - zandbank.
wan santibangi - a sandbank - een zandbank.
A sipi fasi na tapu wan santibangi - the ship is stuck on a sandbank - het schip zit vast op een zandbank.
banku nr about money, over geld, sin feyfitenti 50 - fifty - vijftig.
barba nn = a beard = een baard = une barbe.
bari vb - to scream - schreeuwen, lawaai maaken.
A pikin e bari heri day - the child screams the entire day - het kind schreeuwt de hele dag.
Odo: suma o firi na dati o bari - who starts to feel, starts to scream - wie gaat voelen, gaat gillen.
baribari vb - to scream several times - meerdere keren schreeuwen.
baribari nn - shouting of several times - meermaals lawaai, geschreeuw.
Yu e meki wan lo baribari - you make a lot of noise - je maakt een heleboel lawaai.
barikaderi vb = to barricade = baricaderen.
barikaderi wan pasi = to barricade a road = een weg barricaderen.
barin nn - a barrel - een vat, een ton.
furu a barin nanga watra - fill the barrel with water - vul de vat met water.
gi mi wan barin oli - give me a barrel of oil - geef mij een vat olie.
Raytori:
barin na tapu barin. answer: ken. Puzzle/Raadsel:vaten op vaten. Respomse/Antwoord: sugarkane/suikerriet.
Raitori: Barin na tapu barin. Piki: Tyen. Raadsel: Vaten op vaten. Antwoord: Suikerriet. Van: Eng. Etym.: barrel
barki nr about money, over geld - 100
tyawa, about money, over geld, sin kwarki, twentinafeyfi - 25
banku, about money, over geld - 50
doni, about money, over geld - 10
loto, about money, over geld - 5
dala, about money, over geld - 2.5
basi nn - boss, chief - baas.
de basi - to be the boss - de baas zijn.
Yani na a basi - Yani is the boss - Yani is de baas.
prey basi - to act like the boss - de baas spelen, zich gedragen als de baas.
batra nn - a bottle - een fles.
buy wan batra dringi - to buy a bottle of drink - een fles drank kopen.
broko wan batra - to break a bottle - een fles kapot maken.
dringi fu a batra - to drink from the bottle - uit de fles drinken.
dringi fu wan batra - to drink from a bottle - uit een fles drinken.
furu wan batra - to fill a bottle - een fles vullen.
legi wan batra - to empty a bottle - een fles leegmaken.
trowe wan batra - to throw away a bottle - een fles weggooien.
wasi wan batra - to wash a bottle - een fles wassen.
bay vb - to buy - kopen.
bay wan sani - to buy something - iets kopen.
bay wan brede - to buy a bread - een brood kopen.
bay wan biri - to buy a beer - een biertje kopen.
bay wan oto - to buy a car - een auto kopen.
Yani e go bay wan wagi - Yani is going to buy a car - Yani gaat een auto kopen.
baya 1. sin yere, ba, bâ - you know! - hoor!, om verbazing aan te geven.
Alasani kon diri, baya! - everything has become more expensive, you know! - alles is duurder geworden, hoor!
Tamara mi no o de dya, bâ! - I won't be here tomorrow! - Ik ben er morgen niet, hoor!
baya 2. sin ba - to express disgust - uiting van afkeer, akelig, vreselijk, uiting van verbazing!
Den fufuru a granmma; ba! - they robbed the grandmother, horrible! - ze hebben de oma beroofd, akelig!
bayman nn - buyer, purchaser - koper.
Yani na wan fasti bayman fu mi - Yani is a regular buyer of mine - Yani is een vaste koper van mij.
baysigri nn - bicycle, bike - fiets.
Yani bay wan baysigri - Yani has bought a bicycle - Yani heeft een fiets gekocht.
go nanga baysigri - to go on a bike - op de fiets gaan.
rèy wan baysigri - to ride a bicycle - een fiets rijden, fietsen.
sdon na baka wan baysigri - to sit on the back of a bicycle - achter op de fiets zitten.
bbari nn - noise - lawaai.
Yu e meki wan lo bbari dya - you are making a lot of noise here - je maakt heel veel lawaai hier.
Pe a bbari e kmoto? - where does that noise come from? - waar komt dat lawaai vandaan?
Bedaki nn = Christmas = Kerstmis.
nyan bedaki = to celebrate Christmas = Kerstmis vieren.
bedi nn - prepared piece of land for planting - klaargemaakt stuk grond voor beplanting.
examples: amsoybedi, bromkibedi, okrobedi, pindabedi.
bedi nn - bed - bed.
matrasi nn - mattress - matras.
kunsu nn - pillow - kussen.
kunsusropu - pillow case - kussensloop.
bedikrosi - bedding - beddengoed.
bedi-edesey - bed headboard slat - hoofdeinde bed.
bedi-futusey - bed footboard slat - voeteneind bed.
bedifutu nn - bed leg - de bedpoot.
a bedifutu broko - the bed leg is broken - de bedpoot is kapot.
bere = belly = buik.
wan bigi bere boy = a boy with a big belly = een jongen met een dikke buik = un garçon au gros ventre.
bifo = before, prior to = voordat, alvorens, voor.
Gi mi a baysigri bifo yu gwe = give me the bike before you leave = geef me de fiets voordat je weggaat.
Kari mi bifo a gwe = call me before he is gone = roep me voordat hij is weggegaan.
bifo - before - voorheen, vroeger.
Bifo den ben e kari a strati Ghandi strati - Before this street was called Gandhistraat - deze straat heette vroeger Gandhistraat.
voordat, voorheen, alvorens, voor, eerst
bifosi adv - in advance - vooraf.
short forms: bifo, fosi.
bigi adj - big - groot.
wan bigi oso - a big house - een groot huis.
wan bigi sipi - a big ship - een groot schip.
wan bigi dyari - a big plot - een groot perceel.
Yani bay wan bigi oso - Yani has bought a big house - Yani heeft een groot huis gekocht.
bigidagu 1. nn, syn bigifisi - prominent person - prominent persoon.
Bigidagu (Bigidagoe, old spelling) - stage name of rapper Danzel Silos - artiestennaam van rapper Danzel Silos.
Bigidagoe 10 June 1997 - shot dead on Feb 25, 2024 - dood geschoten op 25 feb 2024.
Yani wini a sten fu tron President, a man tron wan bigidagu.
Yani has won the elections to become President, he has become a bigidagu.
Yani heeft de verkiezingen gewonnen om President te worden, hij is een bigidagu geworden.
bigidagu 2. nn, syn bigifisi - wealthy person - rijk persoon.
Yani gudu en na wan bigidagu - Yani is rich, he is a bigidagu - Yani is rijk, hij is een bogidagu.
bigin vb - to begin, to start - beginnen.
Yani e bigin tamara - Yani starts tomorrow - Yani begint morgen.
bigin nn - the beginning - het begin.
dya na a bigin - here is the beginning - hier is het begin.
biginbigin nn = at the beginning = in het begin.
Fa fu taki "biginbigin" na ini Sranantongo.
How to pronounce "biginbigin" in Sranantongo.
Hoe "biginbigin" uit te spreken in het Sranantongo.
bigisma nn - parents - ouders, verzorgers.
Disi na fu yu bigisma - this is for your parents - dit is voor je ouders.
Suma na yu bigisma? - who are your parents? - wie zijn jouw ouders?
Pe yu bigisma de? - Where are your parents? - waar zijn je ouders?
Wakti, mi bigisma e kon - wait, my parents are coming - wacht, mijn ouders komen eraan.
Pe yu bigisma e tan? - where do your parents live? - waar wonen je ouders?
biri nn - beer - bier.
Yani e bay wan batra biri - Yani buys a bottle of beer - Yani koopt een fles bier.
Sofi lobi biri tu - Sofi also likes beer - Sofi houdt ook van bier.
Mi no e dringi biri moro - I don't drink beer anymore - ik drink geen bier meer.
wan batra biri - a bottle of beer - een fles bier.
wan kan biri - a can of beer - een blik bier.
wan grasi biri - a glass of beer - een glas bier.
dringi biri - to drink beer - bier drinken.
dringi wan biri - to have a beer - een biertje drinken.
bisi 1. nn = business = zaak.
A no mi bisi = it is none of my business = het is niet mijn zaak; het gaat mij niets aan. bisi 2. nn = possessions, stuff = bezittingen, spullen, hebben en houden.
Puru yu bisi dya! = get your stuff out of here! = haal je spullen van hier weg!
Suma poti en bisi dya? = who has put his stuff here? = wie heeft zijn spullen hier gezet?
Teki yu bisi, dan yu gwe! = = neem je spullen en ga weg!
bisibisiworon nn = pinworm = aarsmade, aarsworm; scn Enterobius vermicularis.
Fa fu taki "bisibisiworon" na ini Sranantongo.
How to pronounce "bisibisiworon" in Sranantongo.
Hoe "bisibisiworon" uit te spreken in het Sranantongo.
bita-wwiri nn - bitter leafy vegetable type - bladgroente soort.
bori bita-wwiri - to cook bita-wwiri - bita-wwiri koken.
nyan bita-wwiri - to eat bita-wwiri - bita-wwiri eten.
broko bita-wwiri - - bita-wwiri plukken.
blon nn - flour - meel, gemalen graan, bloem, bakmiddel.
Mi e go bay blon fu baka kuku - i am going to buy flour to bake cookies - ik ga meel kopen om koekjes bakken.
Yani bay tu kilo blon - Yani bought two kilos of flour - Yani heeft twee kilos meel gekocht.
Suma trowe blon na tapu a tafra? - who has dropped flour on the table? - wie heeft er meel op de tafel laten vallen?
bobo 1. vb - to fool oneself - suffen, versuft zijn.
Yu e bobo - you are fooling yourself - je houdt jezelf voor de gek.
Sofi e bobo - Sofi is fooling herself - Sofi houdt zichzelf voor de gek.
bobo 2. nn - the fool, stupid and clumsy person - de sukkel, domme en onhandige persoon, de sufferd.
Yani na wan trutru bobo - Yani is a real fool - Yani is een echte sufferd.
A bobo frigiti en tasi na skoro - the fool has forgotten his bag at school - de sufferd is zijn tas op school vergeten.
Finpeyri piki na a bobo en anu - fireworks exploded in the fool's hand - vuurwerk is in de sufferd zijn hand ontploft.
bobo 2. nn - the fool - de sufferd.
Yani na wan trutru bobob - Yani is a real fool - Yani is een echte dwaas.
bofru nn - tapir - tapir.
Den tu ontiman kiri wan bofru - the two hunters killed a buffalo - de twee jagers hebben een buffel gedood.
Yani kiri wan bofu tu - Yani has killed a buffalo too - Yani heeft ook een buffel gedood.
bogobogo sin hilahila - in abundance - in overvloed.
Nnyan nanga dringi de bogobogo - there is plenty of food and drink - er is eten en dinken in overvloed.
Apra de hilahila na wwoyo - there is plenty of apple on the market - er is appel in overvloed op de markt.
bogobogo sin furu, nofo - a lot of, plenty of - veel.
Fisi de bogobogo na ini a liba - there are plenty of fish in the river - er zit veel vis in de rivier.
Moni de furu na ini a kondre - there is a lot of money in the country - er is veel geld in het land.
boketi nn, sin emre - bucket - emmer.
furu a boketi nanga watra - fill the bucket with water - vul de emmer met water.
a boketi abi wan olo - the bucket has a hole - de emmer heeft een gaatje.
wan boketi watra no sari - a bucket of water is not enough - een emmer water is niet genoeg.
bon nn = tree = boom.
Yani e prani wan bon = Yani plants a tree = Yani plant een boom. boniboni nn, sin letyan = squirrel = eekhoorn; Sciurus aestuans.
Scn Sciurus aestuans.
Fa Sciuridae.
Wan boniboni de na ini a bon = a squirrel is in the tree = een eekhoorn is in de boom.
bonbuba nn = tree bark = boombast, boomschors.
Yani e seri bonbuba = Yani sells tree bark = Yani verkoopt boomschors. bondru vb - to bundle - bundelen.
Yani e bondru bromki di a koti - Yani bundles flowers he cut - Yani bundelt bloemen die hij heeft gesneden.
bondru makandra - to bundle together - samenbundelen.
bondru na wan - to bundle together - bijeen bundelen, samen bundelen.
bondru kon na wan, meki wan kofu - to form a unity - een eenheid vormen.
bondru ala krakti - to join all forces together - alle krachten samenbundelen.
bondru nn, sin bosu = a bundle = een bundel.
wan bondru kowsubanti = a bundle yardlong bean = een bundel kousenband.
wan bosu kowsubanti = a bundle of yardlong beans = een bos kousenband.
bonfutu nn, sin tikifutu = tibia = scheenbeen.
Yani ben naki en bonfutu na a oto - Yani hit his shin against the car - Yani sloeg zijn scheenbeen tegen de auto.
wan kron bonfutu - a curved tibia - een gebogen scheenbeen.
bongila nn, sin abongra - sesame seed - sesamzaad.
Yani e prani bongila - Yani plants sesame seeds - Yani plant sesamzaadjes.
Mi abi wan gron nanga abongra - i have a farmland with sesame seeds - ik heb een grond met sesamzaadjes.
boniboni nn - squirrel - eekhoorn.
Mi e si wan bonib9ni - I see a squirrel - ik zie een eekhoorn.
A boniboni e nyan wan froktu - the squirrel eats a fruit - de eekhoorn eet een vrucht.
Wan boniboni de na ini a bon - there is a squirrel in the tree - er is een eekhoorn in de boom.
bonu nn - het gebruik van natuurlijke middelen zoals planten, eieren, pimba, steentjes, water, etc.,
of het aanroepen van bovennatuurlijke krachten, om mensen te helpen; of om gebeurtenissen te beïnvloeden.
bonuman nn - practitioner of bonu - beoefenaar van bonu.
bori 1. - anger - boosheid.
bori 2. vb - to cook - koken.
bori wan sani - to cook something - iets koken
bori meti - to cook meat - vlees koken.
Sofi e bori aleysi - Sofi cooks rice - Sofi kookt rijst.
San yu e bori - what are you cooking? - wat kook je?
Yani no sabi bori - Yani doesn't know how to cook - Yani weet niet te koken.
San yu bori? - what have you cooked? - wat heb je gekookt?
A aleysi fu yu no bori bun - your rice is not cooked properly - jouw rijst is niet goed gekookt.
Suma e bori supu dya? - who cooks soup here? - wie kookt soep hier?
Tide mi no bori - i haven't cook today - vandaag heb ik niet gekookt.
boro 1. vb - to drill - boren, een gat maken.
boro wan olo - to drill a hole - een gat boren.
boro wan olo na a planga - to drill a hole in the plank - een gat boren in de plank.
boro oli - to drill for oil - olie boren.
boro wan bruku - to pierce a pant - een broek doorboren.
suma boro mi bruku? - who has pierced my pants? - wie heeft mijn broek doorboord?
Suma boro a olo disi? - who has drilled this hole? - wie heeft deze gat geboord?
Suma meki a olo disi? - who has made this hole? - wie heeft deze gat gemaakt?
boro 2. vb - to take a shorter way, sometimes illegal - een kortere weg te nemen, soms illegale.
boroman vb - who takes shorter way - voordringer, voorkruiper ??
bosi 1. vb - to kiss - kussen.
Mi e bosi yu - i kiss you - ik kus je.
Yani e bosi Sofi - Yani kisses Sofi - Yani kust Sofi.
Bosi mi! - kiss me! - kust me!
No bosi mi! - don't kiss mi! - kust me niet!
Maya e bosi ala man - Maya kisses all men - Maya kust alle mannen.
Sofi bosi mi na mi anu - Sofi kissed me on my arm - Sofi heeft me gekust op mijn arm.
A mma e bosi a beybi - the mother kisses the child - de moeder kust het kind.
bosi 1. nn - a kiss - een kus.
gi wan bosi - to give a kiss - een kus geven.
gi mi wan bosi - give me a kiss - geeft mij een kus.
boskopu 1. nn - message - bericht.
seni wan boskopu - to send a message - een bericht sturen.
wan boskopu na fesi - a foreword - een voorwoord, een woord vooraf.
boskopu 2. nn - the shopping - the boodschappen.
Mi du den boskopu kaba - I've already done the shopping - ik heb de boodschappen al gedaan.
boskopu nn = word = woord.
wan boskopu na fesi = a word in advance = een woord vooraf. boskopuman nn - messenger - boodschapper, bode.
bosroyti nn = decision = besluit.
teki wan bosroyti = take decision = een besluit nemen, een beslissing nemen. bosu nn - bunch - tros.
boto nn- boat - boot.
Pe a boto disi e go - - waar gaat deze boot naar toe?
botoketi nn - mooring line - meerlijn.
botoketi nn - chain or rope for mooring a boat - ketting of touw voor het aanmeren van een boot.
botoketi nn - kind of necklace - soort halsketting.
bow vb - to build - bouwen.
bow wan kondre - build up a country - een land opbouwen.
fu bow a kondre (Botai Srefisensi) - to build the country - om het land op te bouwen.
boweysi nn = proof = bewijs = preuve.
Yani no abi boweysi = Yani has no proof = Yani heeft geen bewijs = Yani n'a aucune preuve.
boy 1. nn - boy - jongen.
Pe a boy dati e go? - where is that boy going? - waar gaa die jongen naar toe?
Yani na a boy fu abrasey - Yani is the boy across the street - Yani is de jongen aan de overkant.
boy 2. nn - son - zoon.
Na wan boy nomo mi abi - I only have one son - Ik heb maar één zoon.
brasa vb - embrace - omhelzen.
breni - blind - blind.
breni - to dazzle - verlinden.
breniman nn - a blindman - een blinde.
breyti adj, sin prisiri, ant sari - happy, glad - blij, vrolijk.
Sofi breyti, a kisi wan kado - Sofi is happy, she has got a present - Sofi is blij, ze heeft een cadeau gekregen.
Yani breyti nanga en baysigri - Yanis is happy with his bike - Yani is blij met zijn fiets.
Mi breyti fu si yu - i am happy to see you - ik ben blij je te zien.
mi breyti dati yu kon - i am happy that you have come - ik ben blij dat je gekomen bent.
Yani breyti fu yere yu sten - Yani is happy to hear your voice - Yani is blij je stem te horen.
Fu san-ede yu breyti so? - why are you so happy? - waarom ben je zo blij?
bribi = to believe = geloven. broki nn - a bridge - een brug.
bow wan broki - to build a bridge - een brug bouwen.
waka abra wan broki - to walk over a bridge - lopen over een brug.
rèy abra a broki - to drive over a bridge - over een brug rijden.
de tapu wan broki - to be on a bridge - op een brug zijn.
a broki broko - the bridge is broken - de brug is kapot.
broko vb - to break - breken, kapot maken, vernielen, vernietigen.
Yani broko a grasi - Yani has broken the glass - Yani heeft het glas kapot gemaakt.
broko-ati nn - disappointment - teleurstelling; tegenvaller, verdriet, leed.
broko ... ati diep teleurgesteld zijn. Zie trefwoord: broko ... ati.
broko ... ede bezorgd maken, tobberig zijn. Zie trefwoord: broko ... ede.
broko ... na pikin moni iets beter uitleggen, duidelijker maken. Zie trefwoord: broko ... na pikinmoni.
brokobroko 1. vb - break into pieces - in stukken breken.
Yani e brokobrok den tiki - Yani breaks thensticks into pieces - Yani breekt de stokken in stukken.
brokobroko 2. vb - to clarify, to explain - verduidelijken, uitleggen, toelichten.
mi no grabu, brokobroko en gi mi! - I didn't understand, explain to me! - ik heb niet begrepen, leg mij uit!
brokobroko 3. vb - dilapidated - vervallen, bouwvallig.
brokobroko oso - dilapidated houses - vervallen huizen, bouwvallige huizen.
wan lo brokobroko oso - a lot of dilapidated houses - veel vervallen huizen.
broko-ati nn - disappointment - teleurstelling.
broko-ede nn - problem, headache - probleem, hoofdpijn.
wan lo broko-ede - a lot of problems - een heleboel problemen.
gi broko-ede - to cause problems - problemen geven.
sin problema, krasi-ede, ede-ati, dangra.
gi wan sma broko-ede - give someone problems - iemand problemen geven.
brokokowru - lukewarm - lauw.
libi a kofi meki a broko kowru - let the coffee become lukewarm - laat de koffie lauw worden.
a te brokokowru kba - the tea has already become lukewarm - de thee is al lauw geworden.
brokokrosi nn - rags - vodden.
trowe deb brokokrosi - throw away the rags - gooi de vodden weg.
Bromki nn - flower - bloem.
Yani e prani bromki - Yani plants flowers - Yani plant bloemen.
Sofi e broko bromki - Sofi picks flowers - Sofi plukt bloemen.
prani bromki - to plant flowers - bloemen planten.
broko bromki - to pick flowers - bloemen plukken.
koti bromki - to cut flowers - bloemen snijden.
bay bromki - to buy flowers - bloemen kopen.
seri bromki - to sell flowers - bloemen verkopen.
gi wan sma wan bromki - to give a flower to someone - een bloem aan iemand geven.
poti wan bromki na ini watra - to put a flower in water - een bloem in water zetten.
poti bromki na ini wan fâsi - to put flowers in a vase - bloemen in een vaas zetten.
trowe den bromki - to throw away the flowers - de bloemen weggooien.
broyn adj - brown - bruin.
Teki a broyn kan - take the brown cup - neem de bruine beker.
den kloru - the colors - the kleuren.
broynbonki nn - kidney beans - bruine bonen.
brudu 1. nn - blood - bloed.
Suma trowe brudu tapu a trapu? - who has dropped blood on the stairs? - wie heeft er bloed op de trap laten vallen?
Brudu de tapu a strati - there is blood on the street - er is bloed op de straat.
Brudi de tapu yu kindi - there is blood on your knee - er is bloed op je knie.
brudutitei - blood vessel - bloedvat.
heybrudu, spanbrudu - high bloodpressure - hoge bloeddruk.
brudu 2. vb - to bleed - bloeden.
Yu kindi e brudu - your knee is bleeding - je knie bloedt.
Luku, mi doyn e brudu! - look, my thumb is bleeding! - kijk, mijn duim bloedt!
Yu noso e brudu - your nose is bleeding; your nose bleeds - je neus bloedt.
brudu-wwiri - blood root; justicia secunda -
bruku nn - trousers - broek.
Maya weri wan bun bruku - Maya is wearing good pants - Maya heeft een goede broek aan.
Sofi e nay bruku - Sofi sews trousers - Sofi naait broeken.
brukufutu nn - trouser leg - broekspijp.
Sofi e koti a brukufutu - Sofi cuts the trouser legs - Sofi knipt de broekspijpen.
bruku-ggo nn - pants seat - broek zitvlak.
A bruku-ggo abi wan olo - the pants seat has a hole - de broek zitvlak heeft een gat.
brukusaka nn - pocket - broekzak.
Yani poti a moni na ini en brukusaka - Yani has put the money in his pocket - Yani heeft het geld in zijn broekzak gestopt.
bruya 1. nn - confusion - verwarring.
yu e tyai soso bruya kon - you only bring confusion - jij brengt alleen maar verwarring.
de na ini wan bigi bruya - to be in great confusion - in een grote verwarring zijn.
me de na ini wan bigi bruya - i am in a great confusion - ik ben in een grote verwarring.
bruya 2. vb - to confuse - verwarren.
Yani bruya mi brada nanga mi - Yani confuses me with my brother - Yani verwart me met mijn broer.
un de na ini wan bigi bruya - we are in great confusion - wij zijn in een groot verwarring!
odo: efu yu no bruya, yu no e dede - if you're not confused, you won't die - Als je niet in de war bent, ga je niet dood.
buku 1. nn - book - boek.
Mi bay wan buku - i have bought a book - ik heb een boek gekocht.
Sortu wenkri e seri buku? - which store sells books? - welke winkel verkoopt boeken?
Pe yu poti den buku? - where have you put the books? - waar heb je de boeken gezet?
Suma abi a buku? - whose book is it? - van wie is de book?
Yani e skrifi buku - Yani writes books - Yani schrijft boeken.
Pe yu bay a buku disi? - where have you bought this book? - waar heb je dit boek gekocht?
Gi mi a buku dati! - give me that book! - geef me dat boek!
Sofi no man feni a buku - Sofi can not find the book - Sofi kan het boek niet vinden.
Sortu buku Maya e leusi? - which book is Maya reading? - welke boek leest Maya?
Yani no lobi leysi buku - Yani does not like to read books - Yani houdt niet van boeken lezen.
Den buku dati na fu mi - those books are mine - die boeken zijn van mij.
Mi no lobi leysi buku - i do not like to read books - ik houd er niet van boeken te lezen.
Yu e leysi wan buku - you are reading a book - je leest een boek.
A e leysi wan buku tu - he also reads a book - hij leest ook een boek.
Du yu wani leysi a buku disi? - do you wan to read this book? - Wil je dit boek lezen.
buku 2. nn - mold - schimmel.
dya lay buku - there is a lot of mold here. - er is veel schimmels hier.
Buku e gro na ini yu dyari? - do fungi grow in your garden? - Groeien schimmels in je tuin?
buku 3. vb - to bump, tp collide (by a cow) - stoten, botsen (door een koe).
A kaw buku Yani bun tranga - the cow nudged Yani very hard - de koe stootte Yani heel erg hard.
Lon, a krabita o buku yu! - run, the goat is going to gouge you! - ren, de geit gaat je stoten!
buku 4. vb - to push, to bump (by people not with the hand) - duwen, stoten (door mensen niet met de handen).
Yani buku me nanga en kindi - Yani nudged me with his knee - Yani stootte mij met zijn knie.
A pikin buku Maya nange en ede - The child hit Maya with his head - Het kind stootte Maya met zijn hoofd.
buku 5. adv - at great speed - met grote snelheid.
A oto e buku kon - the car arrives at great speed - de auto arriveert met grote snelheid.
buku kon - to rush - aanstormen.
buku psa - to rush past - voorbij razen, voorbij snellen.
bukububa nn - book cover - boekomslag.
bukundu vb - to stoop, to bend - bukken, zich bukken, buigen.
Yani bukundu teki en moni! - Yani bent down to pick up his money! - Yani bukte zich om zijn geld op te rapen!
Bukundu piki a papira! - Bends down to pick up the paper - Buigt zich om het papier op te pakken!
bukuwenkri nn - bookstore - boekwinkel.
Yani abi wan bukuwenkri dya - Yani has a bookstore here - Yani heeft hier een boekwinkel.
bulu nn, sin burkaw - a bull - een stier.
wan bigi bulu - a big bull - een grote stier.
a bulu disi ogri - this bull is dangerous - deze stier is gevaarlijk.
bumuy vb - interfere in - bemoeien.
Yani e bumuy na ini sma tori - Yani meddles in other people's affairs - Yani bemoeit zich met andermans zaken.
bun 1. ant pori = good = goed.
a bun = it is good = het is goed.
a no bun = it is not good = het is niet goed.
a oso bun = the house is goed = het huis is goed.
luku bun nanga! = be careful with! = voorzichtig zijn met!
bun 2. ant kruktu, kway, ogri, pori, takru - good, well, fine - goed, wel.
A e go bun nanga mi - i am fine; it is going well with me - het gaat goed met mij.
Yani na wan bun libisma - Yani is a good person - Yani is een goed mens.
Da Gende na wan bun datra - Da Gende is a good doctor - Da Gende is een goede dokter.
Sofi na wan bun datra - Sofi is a good doctor - Sofi is een goede dokter.
Suma no e nyan gruntu, no e nyan bun - who doesn't eat vegetables, doesn't eat well - wie geen groenten eet, eet niet goed.
Mi e nyan bun - I eat well - ik eet goed.
Pikin di no e nyan gruntu, no e nyan bun - children who don't eat vegetables, don't eat well - kinderen die geen groentes eten, eten niet goed.
Nyan sondro gruntu na no nyan bun - Eating without vegetables is not eating well - eten zonder groenten is niet goed eten.
Yani, yu musu luku bun - Yani, you have to watch out - Yani, je moet uitkijken.
Mi e firi bun - i feel good - ik voel mij goed.
Poti mi bun - arrange me well - regel mij goed.
Mi de bun - i am doing well - met mij gaat het goed.
Tan bun! - stay healthy - blijf gezond!
Odo: tangi fu bun na kodya = ondank is `s werelds loon; stank voor dank.
bun 3. avb - very - heel erg.
Wan kaw buku Yani bun tranga - a cow hit Jani very hard - een koe heeft Jani heel erg hard gestoten.
Mi fadon bun tranga - I fell very hard - ik ben heel erg hard gevallen.
Maya e lon bun tranga - Maya runs very fast - Maya rent heel erg hard.
bun-ati ant kway, ogri-ati, takru-ati, takrudu, takrufasi, takrulibi, takrumaniri - kindhearted - goedhartig.
bunbun - very good - heel goed; goed en wel.
bun furu - a lot; a lot of - erg veel; heel veel.
bungi nn - fog - mist.
bungi tapu a heri presi - everywhere is covered with mist - overal is bedekt met mist.
bungi o de tamara - tomorrow it will be foggy - morgen wordt het mistig.
dow - the dew - de dauw.
alen - the rain - de regen.
bunkopu adj, ant diri - cheap - goedkoop.
bunkopuseri - bargain sale - uitverkoop.
diri - expensive - duur.
bunkopuseri - bargain sale - uitverkoop.
bunsibunsi - without reason - zonder aanleiding.
buriki nn - a donkey - een ezel.
Sofi abi wan buriki - Sofi has a donkey - Sofi heeft een ezel.
Yani don leki wan buriki - Yani is as dumb as a mule - Yani is zo dom als een ezel.
buriki-ede nn - donkey's head - ezelskop.
Yani e bori wan buriki-ede - Yani cooks a donkey's head - Yani kookt een ezelskop.
burikifutu nn - a donkey leg - ezel poot.
burikitere nn - a donkey tail - ezel staart.
Yani kisi a buriki na en tere - Yani grabs the donkey by the tail - Yani pakt de ezel aan zijn staart.
buriki-wagi nn - a donkey cart - een ezelskar.
asiwagi - a horse cart - een paardenkar.
buriki-yesi nn - a donkey ear - een ezel oor.
burkaw nn - a bull - stier.
busi nn - bush - bos.
san de drape ini a busi - what is there in the forest - wat is daar in het bos.
busibusi - thickets - struikgewas.
dyongl - jungle - oerwoud.
busidoksi nn - muscovy duck - muskuseend.
Sofi e fanga busidoksi - Sofi catches muscovy ducks - Sofi vangt muskuseenden.
busimeti 1. nn - a wild animal - wilde dier.
busimeti 2. nn - meat of a wild animal - vlees van een wilde dier.
Yani e seri busimeti - Yani sells wild animal meat - Yani verkoopt wilde dieren vlees.
busimoysimoysi nn - mouse opossum - muisopossum.
Yani fanga wan busimoysimoysi - Yani has caught a mouse opossum - Yani heeft een muisopossum gevangen.
buskutu nn - biscuit - beschuit.
Sofi e bay wan paki buskutu - Sofi buys a pack of rusk - Sofi koopt een pakje beschuit.
yani e nyan buskutu - Yani eats biscuit - Yani eet beschuit.
Maya e baka buskutu - Maya bakes biscuit - Maya bakt beschuit.
seri buskutu - to sell biscuits - beschuiten verkopen.
meki buskutu - to make biscuits - beschuiten maken.
brede buskutu, sin dreybrede - bread biscuit - broodbeschuit.
buskutugrasi nn - biscuit grass - beschuitgras.
buskutugrasi e gro dya - biscuit grass grows here - beschuitgras groeit hier.
butsweri nn, sin yoyo stonpoysi - a boil - steenpuist, furunkel.
Yani abi wan butsweri - Yani has a boil - Yani heeft een steenpuist.
wan stonpoysi kisi mi - I got a boil - ik heb een steenpuist opgelopen.
pe a butsweri de? - where is the boil? - waar is de steenpuist?
wan bigi butsweri - a large boil - een grote steenpuist.
wan pikin stonpoysi - a small boil - een kleine steenpuist.
Wan yoyo kisi maya - Maya has a boil - Maya heeft een steenpuist.
wan butswei kisi Sofi na en fesi-ede - Sofi has a boil on her forehead - Sofi heeft een steenpuist op haar voorhoofd.
butu 1. vb - to fine, to punish - beboeten, boete opleggen, straffen.
sin naki butu - to impose a fine - boete opleggen.
sin gi butu - to give a fine - boete geven.
butu 2. vb - to pay - boeten.
Yani e butu fu san a du - Yani pays for what he did - Yani betaald voor wat hij gedaan heeft.
Suma o butu fu den ogri san yu du - who will pay for the crimes you committed - wie gaat boeten voor de misdaden die je gepleegd heeft.
If yu e du ogri, yu o butu - if you commit crimes, you will pay - als je misdaden pleegt, ga je boeten.
butu 3. nn - a fine - een boete.
gi wan butu - to give a fine - een boete geven.
gi wan sma wan butu - to give someone a fine - iemand een boete opleggen; iemand een boete geven.
pay butu - to pay fine - boete betallen.
kisi wan butu - to get a fine, to receive a fine - een boete krijgen.
naki wan butu - to impose a fine - een boete opleggen.
naki wan sma wan butu - to impose a fine on someone - iemand een boete opleggen.
pay wan butu - to pay a fine - een boete betalen.
Maya musu pay wan butu fu 100 dala - Maya must pay a fine of 100 dollars - Maya moet een boete betalen van 100 dollars.
wan lagi butu - a small fine - een lage boete.
wan hey butu - a high fine - een hoge boete.
Yani kisi wan hey butu - Yani has received a large fine - Yani heeft een hoge boete gekregen.
A skowtu naki mi wan butu - the police has imposed me a fine - de politie heeft me een boete opgelegd.
go pay wan butu - to go pay a fine - een boete gaan betalen.
hori wan butu; kisi wan butu = to get a fine, to receive a fine = een boete krijgen.
Yu o hori wan butu! = you will get a fine! = je gaat een boete krijgen.
bwasi nn, sin kokobe, gwasi = leprosy = lepra, melaatsheid.
Yani kisi bwasi - Yani has contracted leprosy - Yani heeft lepra opgelopen.
Maya kisi bwasi tu - Maya has also gotten leprosy - Maya heeft ook lepra opgelopen.
bwasi-anu - leprous hand - melaatse hand.
no fasi mi nanga yu bwasi-anu - don not touch me with your leprous hand - raakt me niet aan met je melaatse hand.
no hori mi nanga yu kokobe finga - do not touch me with your leprous fingers - raak me niet aan met je melaatse vingers.
Nikeri furu nanaga bwasi; Nikeri lay bwasi - Nickerie is full of leprosy - Nickerie is vol met lepra.
bwasiman nn, sin kokobeman, gwasiman = leper = lepralijder, melaatse.
Yani na wan bwasiman = Yani is a leper = Yanis is een lepralijder.
bwasisiki nn, sin kokobesiki, gwasisiki = leprosy = lepra, melaats.
Yani kisi bwasisiki = Yani has gotten leprosy = Yani heeft melaats gekregen.
Sofi abi bwasisiki tu = Sofi has also gotten leprosy = Sofi heeft ook lepra opgelopen.
A presi lay nanga bwasisiki = the place is full of leprosy = de plaats is vol met lepra.
Maya e frede bwasisiki = Maya is afraid of leprosy = Maya is bang voor lepra.
![](http://ae01.alicdn.com/kf/S321c3d8a7fcb42faa464dcbb9d0cb9698.jpg_350x350.jpg")
![](http://ae01.alicdn.com/kf/S08609aba547340d59edac91492055dbay.png_150x150.png")
![](http://ae01.alicdn.com/kf/S892f17eca80d4b4d8a28988962581c21l.jpg_150x150.jpg")