fa 1. ipr, sin o fa - how - hoe.
fa a waka? - How is it walking? How are you? - Hoe llopt het? Hoe gaat het?
fa a e go? - How is it going? How are you? - Hoe gaat het?
Fa yu tan? - How are you? - Hoe gaat het met u?, Hoe maakt u het?
Fa fu libi? - How is life? - Hoe is het leven?
Fa fu a pikin fu yu? -How is your child doing? - Hoe gaat het met jouw kind?
Fa fu a wroko? - How is the job? - Hoe is het werk?
Fa fu den pikin? - How are the children? - Hoe is het met de kinderen?
Fa fu yu mma? - How is your mother? - Hoe gaat het met je moeder?
Fa fu yu brada? - How is your brother? - Hoe gaat het met je broer?
Fa fu Yani? - How is Yani? - Hoe gaat het met Yani?
fa 2. - how - hoe.
Mi no sabi fa Yani gwe - i do not know how Yani has left - ik weet niet hoe Yani is weggegaan.
Fa no fa - no matter how - hoe dan ook.
Fa so? - how so? explained: is said when one is surprised - hoezo? uitleg: wordt gezegd als men is verbaasd.
Ofa so? - how so? - hoezo?
fa 3. adv - straight away - direct.
fa 4. cjc - because - omdat, aangezien.
Fa tide na sonde, un no e wroko - because today is Sunday, we are not working - hoe vandaag zondag is, werken wij niet.
fabriki nn = factory = fabriek. fadon vb - to fall down - vallen.
fadon dede = drop dead = doodvallen.
Yu kan fadon dede! = you can drop dead! = je kan dood vallen!
fadon flaw = faint, pass out = flauwvallen.
fadon na gron = to fall to the ground = op de grond vallen.
fadon na ini a watra = to fall into the water = in het water vallen.
fadon na ini a peti = to fall into the pit = in de put vallen.
fadon fu a broki = to fall off the bridge = van de brug vallen.
fadon nanga baysigri = to fall off the bike = met de fiets gevallen.
fadon fu a trapu = to fall down the stairs = van de trap vallen.
fadon fu a sturu = to fall off the chair = van de stoel vallen.
faki 1. nn = box = vakje.
wan kroysi na ini a yoysti faki = a cross in the correct box = een kruis in de juiste vakje. faki 2. nn = subject = vak.
Leri wan faki = to learn a subject = een vak leren.
fala 1. vb = to cut down = omhakken, vellen.
fala 2. vb = to ebb = ebben, eb worden.
falawatra nn = low tide, ebb-tide = eb, laagtij, laagwater.
falsi adj = false, fake; counterfeit = vals, nep.
falsi moni - false money - vals geld. nep geld.
pe yu feni den falsi moni - where did you find counterfeit money - waar heb je vals geld gevonden.
falsi gowtu = galse gold = vals goud, nep goud.
Yani e seri falsi gowtu - Yani si selling fake gold - Yani verkoopt nep goud.
falsi sani = fake stuff = valse spullen.
falisi nn = valise, suitcase = valies, koffer.
tyari a falisi = to carry the suitcase = de valies dragen.
opo a falisi = to open the suitcase = de koffer openen.
sroto a falisi = to lock the suitcase = de koffer op slot doen.
Pe a falisi de? = where is the valise? = waar is the valies.
A valisi tan na Para = the suitcase has remained in Para = the valies is in Para gebleven.
famiri 1. nn - family - familie, gezin.
famiri 2. nn - family member - familielid, gezin.
famiriman nn = family member, fellow countryman, compatriot = familielid; relatie; landgenoot.
fara - far - ver.
Yani e tan fara - Yani lives far - Yani woont ver.
farawe - faraway - verweg.
farawe presi - faraway place - verre plaats, verre oorden.
farawe kondre - faraway land - land ver weg, verweg land.
farawe pasi - faraway road, distant route - verre route.
Max Nijman nanga Farawe - Max Nijman with faraway - Max Nijman met verweg.
fasi 1. nn - manner, way - wijze, manier.
Tapu sortu fasi? - in which manner? - Op welke wijze?
Tapu sortu maniri? - In which manner? - Op welke manier?
Du wan sani tra fasi - do something in a different way - iets op een andere wijze doen.
na wan fasi - it is a way - het is een manier.
na wan fasi fu do sani - it is a way to du things - het is een manier om dingen te doen.
fasi 2. vb - touch - aanraken.
No fasi mi! - do not touch me! - raakt me niet aan!
fasifasi vb - grope - betasten.
Yani e fasifasi sofi - Yani gropes Sofi - Yani betast Sofi.
Yu no musu fasifasi me - you must not grope me - je moet me niet betasten.
fasiprey nn - stalemate, checkmate - patstelling, vastzitting,
vastloping, schaakmat; schaakmat zetten.
Originating from the world of checkers or chess, if the player whose turn it is cannot
make any move (everything is stuck), then there is a stalemate.
Afkomstig uit de dam- of schaakwereld, als de speler die aan zet is geen enkele
zet kan doen (alles zit vast), dan is er sprake van een patstelling.
Als partijen bij een onderhandeling vast zitten, wordt er ook wel gesproken van een patstelling.
Mi no man sekiseki, a prey fasi - ik kan niet bewegen, de wedstrijd zit vast.
Disi na wan fasiprey = This is a deadlocked match. = Dit is een vastgelopen wedstrijd.
fatu 1. nn - fat - vet.
A fowrumeti lay fatu - the chicken meat has a lot of fat - het kippenvlees heeft veel vet.
Yani e boru nanga fowrufatu - Yano cooks with chicken fat - Yano kookt met kippenvet.
fatu 2. nn - cooking oil - spijsolie.
omeni wan batra fatu? - How much does a liter of cooking oil cost? - Wat kost een liter spijsolie.
fatu adj, ant mangri - fat - dik.
Yani e waka nanga wan fatu uma - Yani is dating a fat woman - Yani gaat uit met een dikke vrouw.
Yani na wan fatu boy - Yani is a fat boy - Yani is een dikke jongen.
faya nn - fire - vuur.
sutu faya gi - to set on fire - in de fik steken, vuur aansteken.
koti faya - to lighting up - oplichten, flitsen, lichten.
a loktu e koti faya - The Sky is lighting up - De hemel licht op.
fayadosu nn, syn fayaston - lighter - aansteker.
Pe a fayadosu de? - where is the lighter? - waar is de aansteker?
fayaston nn - flintstone, kernel of a particular plant - vuursteen, pit van een bepaald plant.
fayawatra nn - warm drinks - warme dranken.
Yani e dringo wan fayawatra - Yani drinks a hot drink - Yani drinkt een warme drank.
Sofi, yu dringi fayawatra kba? - Sofi, have you drunk a fayawatra yet?- Sofi, heb je al een fayawatra gedronken?
sortu wan na mi fayawatra? - which one is my fayawatra? - welke is mijn fayawatra?
kofi - coffee - koffie.
skrati - cocoa - cacao.
te - tea - thee.
fayaworon nn - firefly - vuurvlieg.
furu fayaworon de dya - many fireflies are here - veel vuurvliegen zijn hier.
Yani kisi wan fayaworon - Yani has caught a firefly - Yani heeft een vuurvliegje gevangen.
fen nn, sin wway = fin = vin.
fisifen = fish fin = visvin.
feni vb - to find - vinden.
fesa nn - party - feest.
fesaman nn - a partygoer - een feestganger.
fesi 1. nn - face - gezicht.
Yu kan taki en na mi fesi? - Can you say it to my face? - Kun je het me in mijn gezicht zeggen?
fesi 2. prep - for, front, in front of - voor.
fesi a tafra - in front of the table - voor de tafel.
fesi a oso - in front of the house - voor het huis.
wakti mi na fesi a kerki - wait for me in front of the church - wacht op mij voor de kerk.
fesi 3. loc, sin fesisey, ant baka bakasey - in front, front side - voorop, voorin, voorkant, voorzijde.
Yani de na fesisey - Yani is on the front side - Yani is voorop.
sin fesisey - frontside - voorkant, voorzijde.
ant baka - back side - achterkant.
ant bakasey - back side - achterkant.
fesi 4. - ahead - vooruit, voorop.
Yani de na fesi - Yani is ahead - Yani staat voorop.
Suma de na fesi? - Who is ahead? - wie is vooruit.
fesidoro - voordeur - front door.
Yani opo a fesidoro - Yani has open the front door - Yani heeft de voordeur geopend.
Sofi tapu a fesidoro - Sofi has closed the front door - Sofi heeft de voordeur dicht gedaan.
Wan pusipusi de na baka a fesidoro - a cat is behind the front door - een poes is achter de voordeur.
fesi-ede nn - forehead - voorhoofd.
wan poysi kisi Sofi na en fesi-ede - Sofi has a boil on her forehead - Sofi heeft een puist op haar voorhoofd.
Yani naki mi na mi fesi-ede - Yani hit me on my forehead - Yani heeft me geslagen op mijn voorhoofd.
San de na yu fesi-ede? - what's on your forehead? - wat is er op je voor hoofd?
San na a sani san de na yu fes-ede? - what is that thing on your forehead? - wat is dat ding op je voorhoofd?
baka-ede - back of head - achterhoofd.
mindri-ede - middle of the head - midden van het hoofd.
sey-ede - side of the head - zijkant van het hoofd.
fesidyari - front yard - voortuin.
fesifutu nn, ant bakafutu - foreleg - voorpoot.
teki wan fesifutu - take a foreleg - neem een voorpoot.
fesikoki nn - apron - schort, voorschoot.
fesiman - foreman - voorman.
fesipisi - front side - voorkant
fesiprasi - front yard - voorerf.
fesisey - front side - voorkant.
fesitifi nn - incisor - snijtand.
fesittey - forefront - voorhoede.
fesiwan ant bakawan - voorste
Yu musu teki a fesiwan - you have to take the front one - het voorste moet je nemen.
fesi-wiri nn - front wheel - voorwiel.
A fesi-wiri no e dray - the front wheel does not turn - het voorwiel draait niet.
fesiyari nn - spring - voorjaar.
feti vb - fight - vechten.
feti gi - fight for - vechten voor.
go na feti - gaan vechten.
feyfi - five - vijf.
feyfi dala - five dollars - vijf dollars.
leni mi feyfi dala! - lend me five dollars - leen mij vijf dollar.
feysti nn, sin fesa - party, festival - feest, festival.
San na a feysti di de drape? - what kind of party is there? - wat voor feest is er daar?
Tamara mi o hori wan fesa - Tomorrow i am having a party - morgen heb ik een feest.
feystidey nn - a holiday - een feestdag.
tide na wan feystidey - today is a holiday - vandaag is een feestdag.
ffrey nn - to fly - vleugel.
a doyfi e frey nanga en ffrey - the dove flies with its wings - de duif vliegt met zijn vleugels.
finga nn = finger = vinger.
Sori mi wan finga = show me one finger = wijs me één vinger.
pikinfinga = pinky = pink.
lingafinga = ring finger = ringvinger.
mindrifinga = middle finger = middelvinger.
endeksifinga = index finger = wijsvinger.
doyn = thumb = duim.
fini 1. vb - to crush - fijnmaken.
a blon grofu, fini en moro - the flour is rough, make it finer - het meel is ruw, maak het fijner.
fini 2. vb - to refine - verfijnen.
a planga grofu, fini en moro - the plank is rough, make it finer - de plank is ruw, maak het fijner.
finifini vb - to explain to the details - uitleggen tot de details.
finifini en gi mi - explain me to the details - leg me uit tot in details.
finifini-alen nn - drizzle - motregen.
finifini-alen e fadon = it is drizzling = het motregent.
firi vb - to feel - voelen.
me e firi bun - i feel good - ik voel me goed.
breyti = happy = blij.
bruya = confused = verward.
bun = good = goed.
frede = afraid = bang.
fruleygi = shy = verlegen.
lobi firi = in love = verliefd.
mandi = angry = boos.
opomofo = surprised = verbaasd.
sari = sad = verdrietig.
siki = sick = ziek.
syen = shame = schaamte.
fruleygi = shy = verlegen.
Odo:
Suma e firi a pen, na en e bari = he who feels pain, he screams = zij die pijn voelt, zij schreeuwt.
fisi 1. nn - fish - vis.
fisi-ede - fish head - vissenkop.
fisibuba - fish scale - vissenschub.
fisitere - fish tail - vissenstaart.
bay fisi - to buy fish - vis kopen.
Yani e bay fisi - Yani buys fish - Yani koopt vissen.
Yani e kisi fisi - Yani catches fish - Yani vangt vissen.
omeni wan kilo fisi? - how much is a kilo of fish? - hoeveel is een kilo vis?
omeni wan kilo fisi e kostu? = How much does a kilo of fish cost? = hoeveel kost een kilo vis?
fisi 2. vb - to fish - vissen.
fisi-aka nn - fishhook - vishaak.
fisiboto nn - fishing boat - vissersboot.
fisifen nn, sin fisi-wway = fish fin = visvin.
fisikari - prosecutor - aanklager
skowtu, fisikari te nanga granman - politie, aanklager to the Gouverneur/President.
fisiman nn - fisherman - visser.
fisi-wway nn, sin fisifen = fish fin = visvin.
fisi-wwoyo nn = fish market = vismarkt.
fiyadu nn = fiadoo, type of pastry = fiaddoe, soort gebak.
fluku vb - to curse - vloeken.
fluku wan sma - iemand vloeken.
fluku nn - a plague, a curse - een vloek.
wan fluku kon tapu wan sma - a curse comes upon someone - er komt een vloek over iemand.
wan fluku kon tapu en - a curse has come upon him - er is een vloek over hem gekomen.
fo nr - four - vier.
fo apra - four apples - vier appels.
fo boy - four boys - vier jongens.
fo dala - four dollars - vier dollars.
fo emre - four buckets - vier emmers.
fo leysi - four times - vier keer.
fo sma - four people - vier mensen.
fo yari - four years - vier jaren.
Yani e bay fo apra - Yani is buying four apples - Yani koopt vier appels.
Fo sma e go na a fesa - Four people are going to the party - vier mensen gaan naar het feest.
Fo leysi mi go na Sranan - I went to Suriname four times - Ik ben vier keer naar Suriname geweest.
folku nn, sin pipl - people - volk.
odo: no wan pipl kan gro kon dyadya, efu a e tan tyari a hebi fu lagifiri -
No nation can reach full maturity if it remains hereditarily burdened with a sense of inferiority -
geen volk kan tot volle wasdom komen, dat erfelijk met een minderwaardigheidsgevoel belast blijft.
forku nn - a fork - een vork.
Yani e nyan nanga forku - Yani eats with a fork - Yani eet met vork.
gi mi wan forku - give me a fork - geef mij een vork.
mi no abi forku - I don't have a fork - ik heb geen vork.
pe den froku de? - where are the forks? - waar zijn de vorken?
ala den forku fisti - all the forks are dirty - alle vorken zijn vuil.
fosi 1. - before - alvorens, voordat, eerder.
fosi yu gwe, yu musu pay - before you leave, you have to pay - alvorens je weggaat, moet je betalen.
fosi 2. - first - eerst.
Mi e go fosi; mi fosi e go - i'll go first - ik ga eerst.
Suma fosi e go? - who goes first? - wie gaat eerst?
fosifosi - before - vroeger.
heri fosifosi - long ago - heel vroeger.
foto - a city - een stad.
fowru nn - bird - vogel.
fowru nn - chicken - kip.
fowrubowtu - chicken leg - kippebout.
fowrudoti nn = Loranthaceae, green parasitic plant = Loranthaceae, groene parasitaire plant.
fowru-ede nn = bird head = vogelkop.
fowrufrey - chicken wing - kippenvleugel.
fowrufutu - chicken feet - kippenpoot.
fowrumeti - chicken meat - kippen vlees.
fowru-wwiri nn = chicken feather = kippenveer.
fowtu nn - mistake - fout.
meki wan fowtu - make a mistake - een fout maken.
frantwortu nn = responsibility = verantwoordelijkheid.
fremusu nn - bat - vleermuis.
fremusu-aka nn - vleermuisvalk.
frey vb - to fly - vliegen.
a doyfi e frey - the pigeon flies - de duif vliegt.
frey gwe - fly away - wegvliegen.
frey kon - to fly in - aanvliegen.
frey lagi - to fly low - laag vliegen.
frey hey - to fly high - hoog vleiegen.
frey doro - - doorvliegen.
frey pasa - to fly by - voorbij vliegen.
frey moro fara - to fly further - verder vliegen.
tan frey doro - to continue to fly - blijven door vliegen.
freyti - vreten, veel eten.
Yani e freyti leki wan stratidagu - Yani vreet als een straathond.
frigiti vb - to gorget - vergeten.
frikowtu nn - cold - verkoude, verkoudheid.
fristeri vb - to congratulate - feliciteren, gelukwensen.
friteri vb - to tell, to narate - vertellen.
friyari vb - to have birthday - jarig zijn.
friyaridaey nn = birthday, anniversary = verjaardag.
fruferi vb = to bother = lastig vallen, storen, hinderen.
fruferi vb = to tease = plagen.
fruferi vb = to be bored = zich vervelen.
Mi e fruferi mi = I am bored = ik verveel me.
fruku = early = vroeg.
so fruku = zo vroeg = so early.
Pe yu e go so fruku? = where are you going so early? = waar ga je zo vroeg?
fruku mmanten = early in the morning = smorgens vroeg.
A fruku tumsi = it's way too early = het is veel te vroeg.
frukufruku adv - very early - heel vroeg.
Yani e go na wroko frukufruku - Yani goes to work very early - Yani gaat heel vroeg naar het werk.
frustan vb - to understand - verstaan.
Mi no frustan - I do not understand - Ik begrijp het niet.
frustan nn - mind, sense - verstand.
pe yu poti yu frustan? - where have you put your mind? - waar heb je je verstand gezet?
fruteri vb - to tell, to say - vertellen.
Sofi e fruteri someni sani - Sofi tells so many things - Sofi vertelt zoveel dingen.
Den sani san mi fruteri - the things that i have told. - de dingen die ik heb verteld.
San y e fruteri dya? - what are you saying here? - wat vertel je hier?
San Yani fruteri na tru - what Yani has said, is true - wat Yani heeft verteld, is waar.
Suma fruteri yu a leytori dati? - who has told you that lie? - wie heeft jou die leugen verteld?
frutrow vb = to trust = vertrouwen.
frutrow wan sma = to trust someone = iemand vertrouwen.
Mi no e frutrow no wan sma = = ik vertrouw niemand. fruwakti vb = to expect = verwachten.
fruwondru vb - to amaze - verwonderen.
fu 1. - from - uit.
den apra komopo fu Sranan - the apples come from Suriname - de appels komen uit Suriname.
fu 2. - to - om te.
Yani abi wroko fu du - Yani has works to do - Yani heeft werk om te doen.
fu 3. - belong to - van.
a oto disi na fu mi - this car belongs to me - deze auto is van mij.
fufuru vb - to steal - stelen.
fufuruman vb - thief - dief.
funanku 1. adv - mainly - voornamelijk.
wan boskopu funanku gi yu - - een bericht voornamelijk voor u!
funanku 2. adj, sin prenspari - important - belangrijk.
furu adv, ant pikinso - a lot of - veel.
bun furu - a lot, quite a few - heel veel, heleboel.
furu furu - a lot - heel veel.
san wi si furu furu dya - which we see a lot here - die wij hier heel veel zien.
furumun nn, sin munkenki - full moon - vollemaan.
futu nn - foot - voet.
mi futu e ati mi - my foot hurts me - mijn voet doet me pijn.
misi futu - to trip - struikelen.
fyofyo nn, sin fluku - a curse - een vloek; magische ziekte die het gevolg is van een vervloeking.
Yu o kisi fyo fyo - you will be cursed - je gaat bevloekt worden.
fyofyo-watra nn - aromatic douch to brake the curse (a fyo-fyo) - kruidenbad om de vloek (a fyo-fyo) weg te nemen.
![](http://ae01.alicdn.com/kf/S7404f55c1dc4431594da694c626f401e3.jpg_350x350.jpg")