Gado nn - God - God.
Gado na yu fesiman - God is your leader - God is jou leider
Gado na fesi - God first! - God vóórop!
Gado de gi ala sma èn ibri sma de fu ensrefi - God for us all and everyone for himself - God voor ons allen en een ieder voor zich.
Sofi e begi Gado ala dey - Sofi prays to God every day - Sofi bidt elke dag tot God.
bribi na Gado - believe in God - in God geloven.
ala Gado dey - every God-given day - elke door God gegeven dag.
ala Gado dey - every goddamn day - elke verdomde dag.
Masra Gado - Lord God - Here God.
Gadobuku nn, sin Beybri - The Bible - The Bijbel ????
gadodede nn - a kind of ornamental plant - soort sierplant.
gadofowru nn, sin gadotyo - house wren - huiswinterkoning.
gadomarki nn - birthmark - moedervlek.
gaw 1 = quickly = gauw, snel, vlug. gaw 2 = soon = spoedig, weldra. gi vb - to give - geven.
gi abra - give up - opgeven.
gi ensrefi abra - to surrender, to capitulate, to give oneself up - zich overgeven, capituleren .
mi no e prey moro, mi e gi abra. - i don't pley any longer, i give up. - ik speel niet meer, ik geef op.
gi abra na - to hand over to - overhandigen aan, overleveren aan.
gi wan sani abra na - to hand something over - iets overleveren aan.
gi bere - to make pregnant - zwanger maken.
gi bigi nen - to honor someone - iemand vereren.
gi dyaranti - to guarantee, to give guarantee - garanderen, garantie geven.
gi faya, sin poti faya gi, sin bron - to burn, to set on fire - branden, in brand steken.
Mi o gi yu oso faya - i will burn your house - ik ga je huis branden.
Mi o poti faya gi yu oso - i will set your house on fire - ik ga je huis in brand steken.
Mi o bron yu oso - i will burn your house - ik ga je huis verbranden.
gi frantwortu - to give responsibility - verantwoordelijkheid geven, verantwoorden, verantwoording geven.
gi grani - to honor someone - iemand vereren.
gi keti - to wind - opwinden.
gi wan oloysi keti - to wind a watch - een horloge opwinden.
gi mankeri - to wound, to injure - verwonden.
Mi o gi mankeri yere - i will hurt you, you hear - ik ga je verwonden, hoor.
gi odi, sin taki odi - to greet - begroeten.
gi wan sma odi, taki wan sma odi - to greet someone - iemand begroeten.
gi rai - give advice, to advise - advies geven, adviseren.
gi tori 1., sin taki tori - make small talk; to tell stories - praatjes maken; verhalen vertellen.
gi tori 2. - to put someone in their place, to shut someone up - iemand op zijn nummer zetten, iemand de mond snoeren.
gi pasi, sin gi primisi - to give permission - toestemming geven.
gi primisi, sin gi pasi - to give permission - toestemming geven.
gi pasi - to clear the way - de weg vrijmaken.
gi spoiti, sin naki spoyti, sin gi prin - to give injection - spuit geven, injectie geven.
gi tongo - cry very much, cry a lot - heel erg huilen, vreselijk huilen, verschrikkelijk huilen.
gi wan anu, sin yepi wan anu - lend a hand, - een handje helpen.
gi mi pasi - clear the way for me - maak de weg voor mij vrij.
gi prisiri - to give pleasure - plezier geven, blij maken.
gi granman-oso uitdrukking om aan te geven dat men het antwoord niet kent van. Zie trefwoord: gi granman-oso.
gi wan anu een handje helpen. Zie trefwoord: yepi wan anu.
gi yesi verhoren. syn: yere1.
gridi - greedy - hebzuchtig.
gridiman - greedy person - hebzucthig persoon, gierigaard.
gridisma - greedy people - hebzucthige mensen.
Gado nn - God - God.
bribi na Gado - believe in God - in God geloven.
gadomarki nn - birthmark - moedervlek.
Yani abi wan gadomarki - Yani has a birthmark - Yani heeft een moedervlek.
Maya abi dri gadomarki - Maya has three birthmarks - Maya heeft drie moedervlekken.
gadotyo - soort vogeltje, (huis)winterkoning.
gagu vb - stutter - stotteren.
gaguman nn - stutterer - stotterraar.
gaw - snel, vlug; behendig.
gawgaw - erg snel; heel snel.
gawgaw moni - snelle geld.
gebri nn, sin tigriwinti - a kind of spirit - een soort geest.
Yani kisi wan gebri - Yani is possessed by a Gebri - Yani is bezeten door een Gebri.
gemba nn - rimpel
a man disi lay gemba na en fesi - deze man heeft veel rimpels aan zijn gezicht.
geme 1. vb, sin soktu - moan, groan - kermen, kreunen.
Yani e geme fu a pen na en futu - Yani groans from the pain in his feet. - Yani kreunt van de pijn aan zijn voeten.
Maya siki fu dati ede a e geme - Maya is sick that's why she's moaning - Maya is ziek daarom kermt ze.
geme 2. nn, sin soktu - moan, groan, the moaning - gekerm, gekreun.
Yu e yere a geme fu Yani - - je hoort het gekreun van Yani. gengen nn - a bell - een bel.
Yani e naki a gengen - Yani rings the bell - Yani luidt de bel.
Sofi e bay wan gengen - Sofi buys a bell - Sofi koopt een bel.
Suma e naki a gengen? - who rings the bell? - wie luidt de bel?
Pe a gengen de? - where is the bell? - waar is de bel? gèns vb - to oppose - dwarsbomen, tegenwerken.
No gèns you eygi sani moro - Don't work against your own thing anymore - werk je eigen ding niet meer tegen.
gènsman nn - opponent - tegenwerker.
Yani na gènsman, a e gèns alasani - Yani is an opponent, he opposes everything - Yani is een tegenwerker, hij werkt alles tegen.
genti - countercurrent - tegenstroom.
broko genti - sailing against the current - tegen de stroom invaren.
geri - yellow - geel.
geri bruku - gele broek.
Yani weri wan geri bruku - Yani heeft een gele broek aangetrokken - Yani heeft een gele broek aangetrokken.
gesi nn - yeast - gist.
poti gesi gi a blon meki a sweri - put yeast in the dough to make it rise - zet gist in het deeg om het te laten rijzen.
kari dyesi - gisten, fermenteren.
miri ken, poti a kinwatra na ini wan batra meki a kari gesi -
ggo 1. nn - buttocks - billen, bips, kont, zitvlak, achterwerk, achterste.
Wan sani de na tapu yu ggo - there's something on your butt - er is iets op je billen.
wan bigi ggo - a big butt - een grote kont.
Sofi abi wan bigi ggo - Sofi has a big butt - Sofi heeft een grote kont.
ggo 2. nn - bottom - bodem.
A de te na a ggo - it is all the way at the bottom - het is helemaal op de bodem.
ggo 3. nn, sin baka-ggo - defence, rearguard - de verdediging, de achterhoede.
A baka-ggo fu Transi no bun - Transi's defense is not good - de verdediging van Transi is niet goed.
ggo 4. nn, sin baka - the back - achterin.
Yani de te na ggo - Yani is all the way in the back - Yani is helemaal achterin.
Wan presi de te na ggo fu a bus - there is a seat at the very back of the bus - er is een plaats helemaal achterin de bus.
ggo-olo nn - ass - aars, anus.
ggo-para nn - a buttock - een bil.
Wan ggo-para e ati mi - one of my buttocks hurts - een van mijn billen doet pijn.
gi vb - to give - geven.
Yani gi mi wan dala - Yani has given me a dollar - Yani heeft mij een dollar gegeven.
Sofi gi a pikin wan preysani - Sofi has given the child a toy - Sofi heeft het kind een speelgoed gegeven.
gi wan sma porinen - to give someone a bad name - iemand een slechte naam bezorgen.
Gi a dagu wan pisi brede - give the dog a piece of bread - geef de hond een stukje brood.
gi - for - voor.
a bun gi a kondre - it is good for the country - het is goed voor het land.
gigi sin skadri, sombra, kowrupresi nn - shadow - schaduw, koeleplaats.
gindya nn - ginger - gember.
Yani e prani gindya - Yani plants ginger - Yani plant gember.
gindyabiri - ginger ale - gemberbier.
gindyagron - ginger farm - gember boerderij.
Yani abi wan gindyagron - Yani has a ginger farm - Yani heeft een gember boerderij.
gindyamaka nn, sin agidya - tree porcupine - boomstekelvarken.
Mi e si wan agidya - i see a tree porcupine - ik zie een boomstekelvarken.
ginipi nn - Guinea pig - Guinees biggetje, cavia.
Yani e kweki ginipi - Yani is keeping guinea pigs - Yani houdt cavia's.
go vb - go - gaan.
go na wroko - to go to work - naar het werk gaan.
go na skoro - to go to school - naar school gaan.
go na kerki - to go to the church - naar de kerk gaan.
go na wenkri- to go to the shop - naar de winkel gaan.
go na oso - to go home - naar huis gaan.
go na wwoyo - to go to the market - naar de markt gaan.
go na wan konmakandra - to go to a meeting - naar een bijeenkomst gaan.
go na Koroni - to go to Coronie - naar Coronie gaan.
go vb - go - gaan.
Fa a e go? - How are you? - Hoe gaat het?
A e go bun! - it is going well! - het gaat goed!
Pe yu e go? - where are you going? - waar ga je?
Mi e go na wroko - i am going to work - ik ga naar het werk.
Pe Yani go? - Where has Yani gone to? - waar is Yani naartoe gegaan?
Go pe yu wani - Go where you want. - Ga heen waar je wilt.
Mi e go sribi - i am going to sleep - ik ga slapen.
gon nn, sin goni = gun = vuurwapen; geweer, pistool.
wan pistoro = a gun = een pistool.
wan ontigon = hunting gun = een jachtgeweer.
wan panya-gra = shotgun = jachtgeweer.
wan tumofogon = a double barreled shotgun = een dubbelloop geweer.
wan dagadag = a machine gun = een machinegeweer.
gondopi - percussion cap, primer - slaghoedje.
gonini nn = harpy eagle, New Guinean harpy eagle = harpij-arend, Nieuw-Guinese harpij-arend.
gonlopu = a gun barrel, barrel of a firearm = geweerloop, loop van een vuurwapen.
gonmofo nn = nozzle (mouthpiece of a gun) = spuitmond (mondstuk van een vuurwapen).
goro nn - gourd -
gorogoro nn, sin neki-olo = throathole = keelgat.
a de ini en gorogoro = it is in his throat = het is in zijn keelgat.
gorogoro nn, sin inineki = throat = keel.
Mi gorogoro e ati mi - my throat hurts - mijn keel doet pijn.
Yani siki na en gorogoro - Yani has trouble with his throat - Yani heeft last van zijn keel.
Gi mi pikinso watra, mi gorogoro drey - give me a little water, my throat is dry - geef mij een beetje water, mijn keel is droog.
gosi vb, sin snorku = to snore = snurken.
Yani e gosi ala neti - Yani snores all nights - Yani snurkt alle nachten.
Maya e snorku tu - Maya also snores - Maya snurkt ook.
gosontu = healthy = gezond.
gotro nn = ditch = een sloot, een trens.
gotro-watra = ditch water = slootwater.
gowtu nn = gold = goud.
Maya feni wan pisi gowtu - Maya has found a piece of gold - Maya heeft een stuk goud gevonden.
Yani e diki gowtu - Yani digs for gold - Yani graaft naar goud.
Sofi e suku gowtu tu - Sofi is also looking for gold - Sofi zoekt ook naar goud.
gowtulanpe nn - a port where gold was found - haven waar goud is gevonden.
Plata broki na wan gowtulanpe - Flat bridge is a gold mine - Platte brug is een goudmijn.
gowtuman nn - gold digger - goudzoeker, gouddelver.
Yani na wan gowtuman - Yani is a gold digger - Yani is een gouddelver.
pengelem pangalam - het geluid dat geld of goudstuk maakt, als het valt.
gowtu e bari pengelem pangalam - goud schreeuwt pengelem pangalam.
gowtusani nn - gold jewelry - gouden juwelen, gouden sieraden.
Mi lobi gowtusani - i love gold jewelry - ik houd van gouden sieraden.
gran nn - gram - gram.
gran - big- groot.
granlanpresi nn, sin granlanpe - seaport - haven.
gran-mma - grandmother - grootmoeder, oma.
granrutu nn - main root - hoofdwortel.
A granrutu fu wan bon - the main root of a tree - de hoofwortel van een boom.
grenti nn, sin tyatya - small stones - grind.
grind korrels zijn groter dan zand en kleiner dan steen.
Grenti tapu wan stranti - gravel on a beach - grind op een strand.
De wrokoman e syow grenti - the workers are transporting gravel - de arbeiders transporteren grind.
gridi - greedy - hebzuchtig.
gridiman - greedy person - hebzucthig persoon, gierigaard.
griti 1. vb - to gate - raspen.
griti pon - to grate pon - pom raspen.
Sofi e griti pon - Sofi is grating pon - Sofi raspt pom.
Yu griti a kasi? - have you grated the cheese? - heb je de kaas geraspt?
Maya o griti kkronto - Maya will grate coconut - Maya zal kokosnoot raspen.
griti 2. vb, sin skuru - to scrub - schrobben, schuren.
Yani e griti a sturu krin - Yani scrubs the chair clean - Yani schrobt de stoel schoon.
grofu - rough - ruw.
Yani e poti grofu santi - Yani is putting rough sand - Yani zet ruwe zand.
Mi e goi bay grofu santi - I am going to buy raw sand - ik ga ruwe zand kopen.
grontapu nn = earth = wereld.
a grontapu e dray lontu = the earth rotates = de aarde draait rond.
gronpu vb - to growl - grommen, brommen.
a e grompu - it is growling - het gromt
gruma nn, sin wasi-uma = washboard = wasbord, wasplank.
Sofi e wasi krosi nanga wan gruma = Sofi washes clothes with a washboard = Sofi wast kleren met een wasbord.
Yani e meki wan gruma = Yani is making a washboard = Yani maakt een wasbord.
Maya e wasi den krosing nanga a gruma fu en gra-mma = Maya washes the clothes with her grandmother's washboard = Maya wast de kleding met het wasbord van haar grootmoeder.
gudu - Babe - Schatje.
Mi gudu! - my babe! - mijn schatje!
Mi gudu! - my darling! - mijn schatje!
Mi gudu, fa yu tan? - my babe, how are you? - mijn schatje, hoe gaat het?
Mi gudu, fa a e go? - my babe, how are things going? - mijn schatje, hoe loopt het?
Mi gudu, mi lobi yu - my darling, i love you! - mijn schatje, ik houu van je!
gudu - rich - rijk.
guduman nn, ant pôtiman - rich man - rijkaard.
Yani na wan guduman - Yani is a rich man - Yani is een rijkeman.